Okres międzywojenny

Stanisław Bieńkowski
Prof. Stanisław Bieńkowski

Historia Katedry Procesu Zarządzania jest ściśle związana z powstaniem i rozwojem nauk zarządzania w Krakowie. W 1927 roku - dwa lata po utworzeniu Wyższego Studium Handlowego w Krakowie (poprzednika UEK) prof. dr Aleksander Rothert (1870-1937) - przedstawiciel nurtu „industrial engineering", wygłosił na inauguracji roku akademickiego wykład pt. „Zasady organizacji pracy”. To wydarzenie można uznać za początek nauczania zarządzania w Krakowie. W 1937 roku wykłady z „Zasad organizacji pracy” oraz „Organizacji i zarządu przedsiębiorstw” podjął w Krakowskiej Akademii Handlowej doc. hab. Stanisław Bieńkowski (habilitował się w 1935 roku na Politechnice Lwowskiej u prof. Edwina Hauswalda).

W roku 1938 powstała Katedra Organizacji i Zarządu Przedsiębiorstw pod kierunkiem dr hab. Stanisława. Bieńkowskiego (1882-1958). Niestety w rok później w wyniku wybuchu II wojny światowej zatrzymał rozwój nauki organizacji i zarządzania w Akademii Handlowej, jak wówczas nazywała się uczelnia. Dopiero w roku 1945 reaktywowano Katedrę Organizacji i Zarządu Przedsiębiorstw. Katedra w swych początkach zajmowała się głównie analizą pracy, doborem pracowników, systemami kontroli i ocen, wydajnością i rentownością oraz normalizacją i standaryzacją w przemyśle. W roku 1949 wprowadzono przedmioty: Organizacja i administracja przedsiębiorstw handlowych, Organizacja i administracja przedsiębiorstw przemysłowych oraz Ekonomika przemysłu.

Okres powojenny

Ludwik Mayre
Prof. Ludwik Mayre

W roku 1950 prof. Stanisław Bieńkowski zostaje pozbawiony Katedry, która rozporządzeniem ministerialnym zmienia nazwę na Katedrę Ekonomiki Przemysłu. Jej kierownictwo przejmuje prof. Edward Rose. Prof. Stanisław Bieńkowski zostaje przeniesiony na wcześniejszą emeryturę. W rok później – w 1951 roku znów zmienia się kierownik Katedry. Zostaje nim doc. mgr inż. Ludwik Mayre (1899-1977). W wyniku zmian organizacyjnych, Katedra zostaje w roku 1952 włączona do Wydziału Przemysłu. Prowadzone są wykłady: Ekonomika przedsiębiorstwa, Organizacja i planowanie w przedsiębiorstwie, Technologia i maszynoznawstwo, Gospodarka energetyczna.

W roku 1958 przemianowano nazwę na Katedrę Ekonomiki Przedsiębiorstw Przemysłowych i włączono do Wydziału Ogólnoekonomicznego. Pojawiły się przedmioty: Ekonomika i organizacja przedsiębiorstw przemysłowych, Naukowa organizacja pracy, Organizacja miejsca pracy i Techniczne normowanie pracy. Kierownikiem Katedry Ekonomiki Przedsiębiorstw Przemysłowych do 1968 jest Prof. mgr inż. Ludwik Mayre (1899-1977)

Powstanie Katedry Teorii Organizacji i Zarządzania

Jerzy Trzcieniecki
Prof. Jerzy Trzcieniecki

Momentem przełomowym w rozwoju nauk organizacji i zarządzania w Akademii Ekonomicznej w Krakowie jest powstanie w 1965 roku Katedry Teorii Organizacji i Zarządzania pod kierownictwem doc. dr Jerzego Trzcienieckiego (bliskiego współpracownika prof. Stanisława Bieńkowskiego), który pełni funkcję kierownika katedry do 1970 roku. W pierwszych latach istnienia Katedry jej obsadę stanowili późniejsi docenci i profesorowie: Zbigniew Martyniak, Antoni Westwalewicz (zmarły w 1966), Adam Stabryła, Jan Targalski, Halina Piekarz i Józef Machaczka. Katedra wprowadziła nowy przedmiot pod nazwą Teoria organizacji i zarządzania oraz wniosła znaczny wkład w przygotowanie skryptów i podręczników z tego zakresu. Wkrótce przy Katedrze zostaje uruchomione seminarium doktoranckie skupiające pokaźną grupę wybitnych praktyków i pracowników naukowych.

Katedra Teorii Organizacji i Zarządzania w drugiej połowie lat 60. prowadzi ożywioną działalność badawczą. Do głównych kierunków badań należą wówczas: teoria struktur organizacyjnych, metodyka badań organizacyjnych i teoria podejmowania decyzji. Pracownicy Katedry publikują liczne artykuły w takich czasopismach jak „Przegląd Organizacji”, „Problemy Organizacji”, Ekonomika i Organizacja Pracy. Pracom teoretycznym towarzyszą opracowania o charakterze aplikacyjnym, przygotowanym m.in. dla takich przedsiębiorstw jak: WSK Mielec, Elbud Kraków, Miejskie Biuro Projektów w Krakowie.

Powstanie Instytutu Organizacji i Zarządzania

W 1969 roku Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Krakowie zmienia strukturę na instytutową, w skutek czego Katedra zostaje przemianowana na Zakład Teorii Organizacji i Zarządzania w Instytucie Ekonomiki Przemysłu, ale już 3 lata później – w 1972 roku powstaje samodzielny Instytut Organizacji i Zarządzania z zakładami: Organizacji i Zarządzania, Ekonomiki Pracy oraz Pracownią Technik Organizatorskich. W 1970 roku na czele Instytutu staje doc dr. Jerzy Trzcieniecki (autor polskiego programu nauczania z przedmiotu "Teoria organizacji i zarządzania"), który w 1971 roku uzyskał tytuł naukowy profesora nadzwyczajnego nauk ekonomicznych (prof. Jerzy Trzcieniecki pełni funkcję kierownika Instytutu Organizacji i Zarządzania do 1990 roku). W 1972 roku ukazuje się zeszyt naukowy Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Krakowie nr 50 w którym ukazują się artykuły pracowników Instytutu Organizacji i Zarządzania.

Rozwój kadrowy, szeroko zakrojone prace naukowo-badawcze oraz istnienie od 1971 roku - dla studiów dziennych i zaocznych - kierunku „Organizacja i Zarządzanie, znajdującego się pod merytoryczną opieką Instytutu, powoduje konieczność wprowadzenia dwóch stanowisk zastępcy dyrektora: ds. naukowych (doc Zbigniew Martyniak - od 1972 roku) i ds. dydaktycznych (doc. Adam Stabryła – od 1975 roku). W 1975 roku na kierunku „Organizacja i Zarządzanie” uruchomiono trzy specjalności: 1) Organizacja badań naukowych, 2) Organizacja pracy biurowej, 3) Doskonalenie struktur organizacyjnych. Specjalności te zostały później przekształcone na: 1) Zarządzanie w organizacjach gospodarczych, 2) Organizację systemów pracy.

Pierwszym pracownikiem Instytutu Organizacji i Zarządzania, który doktoryzował się w 1972 roku pod kierunkiem prof. Jerzego Trzcienieckiego był Jan Targalski. Jego rozprawa doktorska nosiła tytuł System podejmowania decyzji w zarządzaniu. Pierwsze kolokwium habilitacyjne pracownika Instytutu odbyło się w 1973 roku. W tym to roku Zbigniew Martyniak przedstawił rozprawę pt. Modele metod stosowanych w badaniach organizatorskich. Pierwszą tzw. książką profesorską przygotowaną w Instytucie Organizacji i Zarządzania była monografia Jerzego Trzcienieckiego pt. Projektowanie systemów zarządzania, wydana w PWN w 1979 roku. Ważnym osiągnięciem naukowym pracowników Instytutu Organizacji i Zarządzania jest udział w przygotowaniu Encyklopedii Organizacji i Zarządzania, która ukazała się w Państwowym Wydawnictwie Ekonomicznym w 1981 roku. Pierwsza praca programowa pt. Metodyka badań strukturalnych systemu obrotu towarowego, koordynowana centralnie na zlecenie Instytutu Handlu Wewnętrznego i Usług w Warszawie, była realizowana w Instytucie Organizacja i Zarządzania w latach 1976-1979 pod kierunkiem Adama Stabryły.

Instytut Organizacji i Zarządzania w latach 1972-1992 utrzymywał aktywną współpracę z jednostkami gospodarczymi i wykonał na jej rzecz wiele ekspertyz i opracowań o charakterze naukowo-usługowym.

W latach 80-tych dominuje struktura zakładowa w ramach Instytutu Organizacji Zarządzania. Usamodzielnia się Zakład Ekonomiki Pracy, natomiast w strukturach Instytutu pozostają Zakład Strategii Zarządzania (prof. Jerzy Trzcieniecki), Zakład Techniki Zarządzania (prof. Adam Stabryła – kierownik Zakładu w latach 1985-1992),) oraz Zakład Metodologii Organizowania (prof. Zbigniew Martyniak /1936-2002/). Zastępcą kierownika Instytutu Organizacji i Zarządzania w latach 1972-1990 był prof. Zbigniew Martyniak.

W drugiej połowie lat 80. Instytut Organizacji i Zarządzania podjął współpracę z niemieckimi i brytyjskimi ośrodkami naukowymi (Uniwersytet w Norymberdze, Fachhochschule w Münster, Teesside Business School i Teesside Politechic Middlesbrough). Współpraca ta polegała na uczestnictwie w międzynarodowych konferencjach i realizacji stażów naukowych.

Na początku lat 90-tych powstają dwa nowe zakłady: Organizacji Pracy Kierowniczej (prof. Jan Targalski) oraz Projektowania Systemów Zarządzania (doc. Józef Machaczka). W 1990 roku nowym dyrektorem Instytutu Organizacji i Zarządzania zostaje prof. Zbigniew Martyniak.

Powstanie Katedry Procesu Zarządzania

Adam Stabryła
Prof. Adam Stabryła

Od 1 kwietnia 1992 przestaje istnieć Instytut, natomiast jego zakłady dzielą się na Katedry na Wydziale Zarządzania: Procesu Zarządzania (prof. Adam Stabryła), Metod Organizacji i Zarządzania (prof. Zbigniew Martyniak). Natomiast na Wydziale Ekonomii prof. Jan Targalski tworzy Katedrę Innowacji i Przedsiębiorczości z zakładami: Przedsiębiorczości (kier prof. Jan Targalski, Podstaw Organizacji i Zarządzania (kier. doc. Józef Machaczka) oraz Strategii Zarządzania (kier. doc. Stanisław Galata). Ponadto na Wydziale Ekonomii powstaje Zakład Logistyki (kier. doc. Janusz Teczke).

Katedra Procesu Zarządzania pod kierownictwem prof. Adam Stabryły (utworzona w 1992 roku) aktualnie podzielona jest na trzy zakłady:

  • Zarządzania projektami (prof. Adam Stabryła),
  • Zarządzania Strategicznego (prof. Halina Piekarz),
  • Podstaw Organizacji (prof. Leszek Kozioł).

Od 2000 roku Katedra Procesu Zarządzania organizuje cyklicznie co dwa lata ogólnokrajowe konferencje naukowe tematycznie związane z działalnością naukową Katedry.

Stan zatrudnienia Katedry Procesu Zarządzania (stan: marzec 2009 rok): 18 pracowników naukowo-dydaktycznych i 1 pracownik administracyjny.

Źródło: Opracowano na podstawie artykułu Prof. Zbigniewa Martyniaka i Prof. Adama Stabryły Instytut Organizacji i Zarządzania wydanego z okazji 75-ciolecia Akademii Ekonomicznej w Krakowie oraz artykułu Zbigniewa Martyniaka i Prof. Adama Stabryły Instytut Organizacji i Zarządzania w Akademia Ekonomiczna w Krakowie w okresie organizacji instytutowej 1969-1992 pod red. Jana M. Małeckiego, Kraków 1997, s. 59-75.

Pracownicy Katedry, 2015
Pracownicy Katedry Procesu Zarządzania, 2016 rok

Katedra dziś

Od 2015 r. funkcje kierownika Katedry Procesu Zarządzania pełni prof. UEK, dr hab. Paweł Cabała, jednocześnie zmianie ulega obsada stanowisk kierowniczych w zakładów. Kierownikiem Zakładu Zarządzania Strategicznego zostaje prof. UEK, dr hab. Czesław Mesjasz, a Zakładu Zarządzania Projektami prof. UEK, dr hab. Paweł Cabała. Począwszy od 01.10.2019 r w Uniwersytecie Ekonomicznym w Krakowie, likwidacji ulegają zakłady funkcjonujące w ramach katedr. Obecnie Katedra jest jednostką organizacyjną Instytutu Zarządzania funkcjonującego w ramach Kolegium Nauk o Zarządzaniu i Jakości Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie.

Fundamentem rozwoju każdej jednostki naukowo-badawczej są prace awansowe jej pracowników. W ciągu 30 lat funkcjonowania Katedry Procesu Zarządzania trzynastu pracowników uzyskało stopień doktora. Tematy prac doktorskich realizowane w Katedrze wpisywały się we współczesne problemy zarządzania organizacjami. Były to zagadnienia doskonalenia struktur organizacyjnych i procesów komunikacji interpersonalnej, marketingu i logistyki, systemów informacyjnych, kontroli i jakości oraz motywacji i zarządzania zasobami ludzkimi.

Pracownicy Katedry Procesu Zarządzania, kwiecień 2023 r.
Pracownicy Katedry Procesu Zarządzania, kwiecień 2023 r.